پاسخ
«ايجاد» يعني چيزي نباشد، و انسان آن را از عدم به وجود بياورد.
ولي «خلق» يعني انسان چيزي را بر كيفيت مخصوصي درست نمايد و ساماندهي كند. به عبارت ديگر ايجاد همان «ابداء» يا «انشاء» است چيزي را از «عدم» به «وجود» آوردن است كه اين كار خدايي است و علت تامه ميخواهد تا از نيستي به هستي بيابد.
اما چيزي را كه وجود دارد و انسان همان را تقدير و اندازه زني كند و به شكل جديد درآورد مثل همين كه حضرت عيسي ميفرمايد: «من اين خاكها را به شكل يك پرنده در ميآورم.» اين در حقيقت، تقدير و اندازهزني است و حضرت عيسي از «عدم» به «وجود» نياورده بلكه آن را سامان داد.
بنابراين «خلق» مخصوص خداوند نيست، بلكه بشر هم ميتواند خلق كند و آنچه از بشر بر نميآيد «ايجاد» است.
ب) از نگاه علم
در پرسش آمده بود كه آيا لازم است هميشه موجودي از يك «نر و ماده» بوجود بيايد، چنانچه در قرآن آمده كه: «شما را از يك «مرد و زن» آفريديم.» انسانها معمولاً اين گونه آفريده ميشوند ولي آيا اين يك قانون كلي است كه هميشه بايد موجودات اينگونه آفريده شوند؟ خير، زيرا هم در قرآن نمونه داريم و هم در طبيعت كه لازم نيست هميشه تولد موجودات از يك «نر و ماده» باشد.
به عنوان مثال حضرت آدم7 بدون پدر يا مادر خلق شده يا در قرآن آمده كه حضرت عيسي7 بدون پدر خلق شده است. پس لازم نيست كه حتماً پدر و مادري باشند.
پس اين قانون عام «زوجيت» چه ميشود؟ اين كه اين موارد چگونه براي آن قانون استثناء شوند اين بحثي است كه در اين مجال نميگنجد ولي به طور مختصر بايد گفت: لازم نيست كه هميشه پدر و مادري (نر و ماده) باشند و بعد فرزندي از آنها به وجود آيد. به عبارت ديگر به اصطلاح اين آيه در مقام اثبات شيء است و نفي ما عدا نميكند.