پاسخ
  اگر در آياتي كه در پرسش قبل گذشت دقت نماييم، راه درمان معلوم مي‌شود؛
  1. انسان چشم و گوش دارد لذا بايد پرده‌ها را كنار بزند، حقايق را ببيند و تفكر كند اگر ما ژرف انديش شويم بصيرت پيدا كنيم، حق را بنگريم و بپذيريم، مي‌توانيم از غفلت خارج شويم.
  2. قرآن‌كريم مي‌فرمايد: «شيطان بر اين‌ها مسلط مي‌شود.» اگر انسان بتواند، كاري كند كه شيطان از او دور شود يعني پناه به خدا ببرد و بر خدا توكل كند، و هم‌چنين ايمان بياورد، با ايمان و توكل و پناه‌بردن بر خدا كه در آيه 98 تا 100 سوره‌ نحل بيان شده انسان مي‌تواند از شيطان نجات پيدا كند، و غفلتش برطرف شود.
  چنان‌چه در سوره حجر مي‌فرمايد:
  (إِنَّ عِبَادِي لَيسَ لَكَ عَلَيهِمْ سُلْطَانٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغَاوِينَ)1؛ بر بندگانم تسلط نخواهي يافت؛ مگر گمراهاني كه از تو پيروي مي‌كنند.» و در آيه ديگر به نقش ايمان اشاره مي‌كند و مي‌فرمايد:
  (إِنَّهُ لَيسَ لَهُ سُلْطَانٌ عَلَي الَّذِينَ آمَنُوا)؛ «به درستي كه شيطان بر كساني كه ايمان دارند تسلطي ندارد»
  3. مسأله «تقوا» و به ياد خدا بودن خيلي مهم است. قرآن كريم در آيه 200 و 201 سوره اعراف مي‌فرمايد:
  اگر حيله‌هاي شيطاني به سراغ شما آمد و شيطان خواست شما را، به غفلت بياندازد، و فريب بدهد (مواظب باشيد) «فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ إِنَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ»2 به خدا پناه ببريد چرا كه خدا هم شنواست هم داناست، شما را تحت نظر دارد و شما را مي‌پذيرد.
  و در ادامه مي‌فرمايد: (إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِنَ الشَّيطَانِ تَذَكَّرُوا فَإِذَا هُم مُبْصِرُونَ)3 در اين آيه خداوند به ما آموزش مي‌دهد كه، كساني كه با تقوا هستند وقتي كه گروهي از شياطين به آن‌ها نزديك مي‌شوند كه با آن‌ها تماس برقرار كنند و آن‌ها را وسوسه كنند ناگهان به ياد خدا مي‌افتند و يك مرتبه بيدار مي‌شوند.
  آري مثل بانكي كه آژير خطر برايش قرار داده‌اند وقتي سارقي سراغ آن مي‌آيد اين آژير خطر به صدا درمي‌آيد و چراغ‌ها روشن مي‌شود و عرصه بر سارقين تنگ مي‌شود و آنگاه زمينه‌هاي سرقت و گناه از بين مي‌رود. هم‌چنين هنگام تماس شيطان با انسان اگر انسان خدا را ياد كند با ياد خدا دل نوراني مي‌شود و انسان مي‌تواند شيطان را دفع كند تا اين غفلت برطرف ‌شود، و در نتيجه زمينه گناه از بين مي‌رود. از اين آيه استفاده مي‌شود كه مسأله «تقوا» زمينه‌سازي مي‌كند تا غفلت‌ها برطرف شود و گويا انسان‌هاي با تقوا دستگاه محافظ دارند، آژير خطر دارند كه وقتي گرفتار غفلت شدند و شيطان به سراغشان آمد يك مرتبه بيدار مي‌شوند (فَإِذَا هُم مُبْصِرُونَ) يك مرتبه بينا مي‌شوند بصيرت پيدا مي‌كنند، بصيرت نه فقط ديدن با چشم سر است، بلكه قلب و عقل آن‌ها بينا مي‌شود، و ابرهاي وسوسه و گناه، كنار مي‌رود، و حقايق را آنطور كه هست، مي‌بينند. و اين‌ها همه از نتايج تقوا و ياد خداست.

1. حجر/ 42.
2. (إِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ إِنَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ)، اعراف/ 200.
3. اعراف/ 201.