توضیحات
دسته: معنای حروف مقطعه قرآن به ویژه کهیعص چیست؟
بازدید: 8828

پاسخ
  اين پرسش را در دو محور مورد بررسي قرار مي‌دهيم:
الف. حروف مقطعه در قرآن
  حروف مقطعه قرآن جزء کلمات اسرارآميز قرآن مي‌باشد و مفسران براي آن تفسيرهاي متعددي ذکر کرده‌اند که جمعاً 13 قول مي‌شود که در اينجا مي‌آوريم:
  1. اين کتاب آسماني با اين همه عظمت که جهان عرب و غيرعرب را متحير کرده و همه از آوردن مثل آن عاجز مي‌باشند، از همين حروف الفبا و کلمات معمولي ترکيب يافته است که در دسترس همگان مي‌باشد.
  2. نسبت دقيق رياضي، بين حروف مقطعه هر سوره، با حروف همان سوره برقرار است1.
  3. ممکن است اهداف حروف مقطعه براي جلب توجه شنوندگان، و دعوت آن‌ها به سکوت و استماع بوده باشد، زيرا اين حروف حس کنجکاوي را تحريک کرده و به دنبال آن توجه شنونده جلب مي‌گردد.
  4. در 24 مورد از آغاز سوره‌هايي که با اين حروف شروع شده، بلافاصله سخن از قرآن و عظمت آن به ميان آمده است، پس ارتباطي ميان حروف مقطعه و عظمت قرآن موجود است.
  5. اين حروف علايم اختصاري و اشاراتي است به نام‌هاي خداوند تبارک و تعالي مثل الف اشاره به اللَّه، لام اشاره به لطيف، ميم اشاره به مجيد.2
  6. اين حروف نام‌هايي است براي سوره‌هايي که اين حروف در ابتداي آن‌ها آمده است.
  7. اين حروف نوعي سوگند و قسم‌هاي الهي مي‌باشد بر اين که قرآن کلام خداست.3
  8. اين حروف از اسرار بين خداوند و پيامبر مي‌باشد و مطابق بعضي روايات رموزي است که کسي جز خداوند نمي‌داند.4
  9. اين حروف از متشابهات قرآن است که فقط خداوند تأويل آن
را مي‌داند.5
  10. اين حروف نام‌هاي قرآن هستند يعني مجموعاً اسماء قرآن مي‌باشند.
  11. نام‌هاي خداوند است که به صورت مقطعه آمده که اگر تأليف آن را مي‌دانستند پي به اسم اعظم مي‌بردند.6
  12. اين اسماء، اشاره به نعمت‌ها و بلاهاي پروردگار است، اشاره‌اي است به مدت عمر اقوام.7
  13. اين اسماء، اشاره‌اي است به بقاء اين امت و تعيين مدت آن براساس حروف أبجد و اعداد و ارقام.8
  تذکر: البته برخي از اين اقوال در همديگر قابل ادغام هستند.
ب: حروف مقطعه ابتداي سوره مريم
  در تفسير نمونه درباره حروف مقطعه (کهيعص) اين گونه بحث شده است:
    در مورد حروف مقطعه اين سوره دو دسته از روايات در منابع اسلامي ديده مي‌شود:
  الف. رواياتي که هر کدام از اين حروف را اشاره به يکي از اسماء خداوند مي‌داند (کافي، هادي، ولي، عالم، صادق الوعد) و در دعايي از حضرت علي‌7 وارد شده: «يا کهيعص»
  ب. رواياتي که اين حروف مقطعه را به داستان قيام امام حسين‌7 در کربلا تفسير کرده است که در سوال اشاره شده است. مي‌توانيد اصل قضيه را به طور مفصّل در تفسير برهان و بحارالانوار دنبال نمائيد9.


1. براى آگاهى بيشتر از اين بحث رجوع فرماييد به كتاب تفسيرنمونه: ج2، ص303 و پژوهشى در اعجاز علمى قرآن، دكتر محمدعلى رضايى‏اصفهانى، ج 1، ص 220.
2. نمونه، ج 6، ص 78.
3. بحار، ج 88، ص 7.
4. بحار، ج 89، ص 384.
5. الميزان، ج 1، ص 6.
6. همان.
7. همان.
8. همان.
9. بحار، ج 14، ص 178 در حاشيه، سند مذكور بررسى شده است و سند اين روايت ضعيف شمرده شده است.