پرسش:
موافقان و مخالفان اعجاز عددي چه استدلالی دارند؟
پاسخ:
اعجاز قرآن ابعاد گوناگوني دارد، كه يكي از اين ابعاد، اعجاز عددي قرآن كريم است. تا چند سال اخير اين راز علمي پنهان مانده بود و با ظهور رايانه‌هايي كه دقت بالايي دارند، پرده از «نظم رياضي قرآن» برداشته شد. در رأس اين گروه افرادي همچون رشاد خليفه و عبدالرزاق نوفل و... هستند.
در مقابل آنان گروه ديگري از نویسندگان و صاحب‌‌نظران قرآني قرار دارند كه اين مطالب را نمي‌پذيرند و برخي محاسبات آنان را خطاآلود مي‌دانند. حتي برخي نويسندگان با شدت هرچه بيشتر قسمتي از اين مطالب را توطئه بهائيت معرفي مي‌كنند و آن را يك جرياني انحرافي مي‌دانند و در اين مورد به ادعاي نبوت رشاد خليفه و كشته شدن او استشهاد مي‌كنند[1].
در اینجا گزارشي از كتاب‌ها و نويسندگان دو گروه بيان مي‌كنيم.
الف: موافقان اعجاز عددي قرآن:
در اين مورد افراد زيادي كتاب نوشته‌اند كه به مهمترين آنها اشاره مي‌كنيم:
1. معجزة القرآن الكريم، دكتر رشاد خليفه:
دكتر رشاد خليفه در خانواده‌اي از صوفيان مصر در شهر «طنطه» متولد شد و درسال 1971م درشهر مكه به جرگه‌ی نائبان مكتب تصوف در آمد. او تحصيلات جديد خود را تا كارشناسي در دانشكده كشاوزي «عين‌الشمش» قاهره گذراند، و سپس كارشناسي ارشد خود را در دانشگاه آريزونا (1959ـ 1961م) آمريكا گذراند و دكتراي خود را در دانشگاه كاليفرنيا (1962ـ 1964م) در رشته بيوشيمي گياهي دريافت كرد[2].
او به مدت سه سال در مورد قرآن با استفاده از رايانه تحقيق كرد و نتيجه‌ی اين تحقيقات را در سال 1351ش به روزنامه‌هاي دنيا داد[3].
2. الاعجاز العددي للقرآن الكريم، عبدالرزاق نوفل:
اين كتاب در سه جزء جداگانه چاپ شده است. و تحت عنوان «اعجاز عددي در قرآن كريم» توسط مصطفي حسيني ترجمه شده است[4].
ايشان تلاش كرده تا نظام رياضي تكرار واژه‌ها را در قرآن نشان دهد.
براي مثال:
واژه دنيا 115 بار و واژه آخرت نيز 115 بار آمده است.
واژه شيطان و ملائكه هر كدام 68 بار در قرآن آمده است[5].
3. تفسير نمونه، آيةالله مكارم شيرازي:
ايشان در جلد دوم تفسيرنمونه ذيل آيه اول سوره آل‌عمران بحثي را از دكتر رشاد خليفه به صورت مبسوط گزارش مي‌كنند. ولي قضاوت در مورد صحت و سقم آن را نيازمند بررسي فراوان مي‌دانند و در پایان قضاوتي نمي‌كنند. ايشان پس از ذكر مطالب دكتر رشادخليفه اين نتايج را مي‌گيرند:
الف: رسم الخط اصلي قرآن را حفظ كنيد.
ب: اين مطالب دليل ديگري بر عدم تحريف قرآن است.
ج: اشارات پر معنا: در بسياري از سوره‌هايي كه با حروف مقطعه آغاز مي‌شود، پس از ذكر اين حروف اشاره به حقانيت و عظمت قرآن شده است مانند: «الم. ذلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدىً لِلْمُتَّقِينَ»[6]و[7]
4. اعجاز عددي قرآن كريم و رد شبهات، محمود احمدي.
ايشان كوشش نموده است تا اشكالاتي را كه بر اعجاز عددي و محاسبات رشادخليفه نموده‌اند جواب دهد.
5. اعجاز رياضي زوج و فرد در قرآن كريم، كورش جم‌نشان:
ايشان با توجه به آيه سوم سوره فجر كه خداوند متعال به زوج و فرد سوگند ياد كرده است به فكر افتاده است كه شايد يك نظام عددي بر مبناي زوج و فرد در قرآن باشد.
6. معجزة القرآن في عصر المعلوماتية، المهندس عبدالدائم الكحيل:
ايشان با استفاده از آيه 12 سوره طلاق كه خداوند مي‌فرمايد: «اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَماوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ» نتيجه مي‌گيرد كه بايد بين عدد هفت وتعاليم قرآن ارتباطي باشد.
ب: مخالفان اعجاز قرآن عددي قرآن كريم:
در اين مورد به چند كتاب ومقاله برخورد كرديم كه به آنها اشاره مي‌كنيم:
1. تسعة عشر ملكاً، بيان ان فريقة الاعجاز العددي للقرآن خدعة، حسين ناجي محمد محي الدين:
ايشان به كساني كه عدد 19 را يكي از اسرار قرآن مي‌دانند به شدت حمله مي‌كند و آن را نوعي دروغ بستن به خدا دانسته است. سپس متذكر مي‌شود كه عدد 19 از شعارهاي بهائيان است كه در نظر مسلمانان مرتد و كافر هستند.
2. اعجاز عددي و نظم رياضي قرآن، عباس يزداني:
ايشان در مقاله‌اي مفصل در مجله‌ی كيهان انديشه اشكالات متعددي نسبت به برخي از كتاب‌ها و مقالاتي كه اعجاز عددي را پذيرفته‌اند، مطرح مي‌كند و اين جريان را انحرافي دانسته كه موجب سرگرداني افراد مي‌شود.
3. پژوهش در اعجاز علمي قرآن، دكتر محمدعلي رضايي اصفهاني:
ايشان مي‌نویسند:
نظم رياضي قرآن يك مطلب شگفت‌انگيز است. چرا كه يك فرد امي و درس ناخوانده در طي 23 سال، كتابي با نظم خاص رياضي آورده است. اما آيا مي‌توان ادعا كرد كه اين نظم رياضي اعجاز قرآن را نيز ثابت كند؟
در اينجا دو اشكال عمده وجود دارد: نخست آنكه، اين مطلب از لحاظ صغري قابل خدشه است چراكه نظم رياضي به صورت موجبه كليه اثبات نشده و كثرت مطالب اثبات شده طوري نيست كه اعجاز را ثابت كند.
و دوم آنكه، از لحاظ كبري قابل خدشه است چرا كه قرآن‌كريم كه تحدي و مبارزه‌طلبي كرده است (كه اگر مي‌توانيد مثل قرآن را بياوريد) تحدي آن عام نيست و شامل همه جنبه‌هاي اعجاز قرآن نمي‌شود و در قرآن نيز اشاره‌اي به اعجاز عددي آن نشده است.
ایشان اضافه می‌کند: هر چند كه ما در فصل اول كتاب به اشكال دوم پاسخ داديم و بيان كرديم كه ممكن است تحدي قرآن عام باشد اما اشكال اول هنوز سر جاي خود باقي است، پس اعجاز علمي قرآن از طريق اعجاز عددي آن فعلاً قابل اثبات نيست[8].
پی‌نوشت‌ها:
[1]. پژوهش در اعجاز علمي قرآن، محمدعلي رضايي اصفهاني، ج 1، ص220.
[2]. ر.ك: پژوهش در اعجاز علمي قرآن ـ دكتر محمدعلي رضايي اصفهاني، ج 1، ص220.
[3]. همان ص220.
[4]. پژوهش در اعجاز علمي قرآن, دكتر محمدعلي رضايي اصفهاني، ج 1، ص 223.
[5]. ر.ك: الاعجاز العددي للقرآن الكريم, الجزء الاول, ص10 به بعد
[6]. بقره/2؛ آن كتاب [با عظمت] هيچ ترديدى در آن نيست. [و] راهنماى پارسايان (خود
نگهدار) است.
[7]. تفسير نمونه ج2، ص419
[8]. پژوهش در اعجاز قرآن، دكتر محمدعلي رضايي اصفهاني، ج 1، ص232.