توضیحات
دسته: ـ مسئولیت جامعه در مورد ازدواج جوانان چيست؟
بازدید: 1914

پرسش

مسئولیت جامعه در مورد ازدواج جوانان چيست؟

˜ پاسخ

قرآن کریم در بسیاری از امور، وظایفی را بر دوش افراد جامعه گذاشته است و آن‌ها را مسئول رخدادهایی می‌داند که پیرامونشان روی می‌دهد. مصداق بارز این مسئولیت را می‌تواند در مسأله امر به معروف و نهی از منکر جستجو کرد. نمونة دیگر آن همین مسألة ازدواج است؛ زيرا قرآن گاهی خطاب به افراد «عَزَب» می‌فرماید: «انکحوا»؛ یعنی ازدواج کنید.

اما گاهی به اولیا، پدر و مادر، دولت و ملت خطاب کرده و می‌فرماید: به فکر ازدواج نیازمندان باشید: «(وَأَنكِحُوا الْأَيَامَى‏ مِنكُمْ الصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ)؛ و افراد بى‏همسرتان، و شايستگان از بندگانتان، و كنيزانتان را به ازدواج (يكديگر) در آوريد.»[1]

«ایامی» مقلوب ایائم، جمع ایم، بر وزن قیم به معنای عَزَب و بی‌همسر است، خواه مرد باشد یا زن و پیش از این همسر داشته یا نداشته است[2].

به این نکته باید توجه داشت که ازدواج امري اختیاری است و هیچ‌کس نمی‌تواند دیگری را به آن وادار کند، و این‌که قرآن خطاب به جامعة اسلامی سفارش می‌کند افراد بی‌همسر را همسر دهید، به هیچ وجه مجوز اجبار دیگران نیست، بلکه به معنای زمینه‌سازی و فراهم کردن مقدمات کار است.

نمودهای همکاری

همکاری در امر ازدواج در چند چیز می‌تواند نمود پیدا کند:

الف) تشویق آن‌ها به ازدواج؛

ب) شناسایی همسر شایسته و لایق؛

ج) کمک‌های مالی به ویژه از ناحیة والدین؛

د) پا در میانی و وساطت کردن؛

هـ ) کمک نمودن در انجام مراسم عقد و عروسي؛

همکاری و تعاون اسلامی در همة زمینه‌ها مطلوب است، اما در خصوص ازدواج شکل دیگری دارد؛ چنان‌که در روایتی از امام علی7 می‌خوانیم: «افضل الشفاعات ان تشفع بین اثنین فی نکاح حتی یجمع الله بینهما؛ بهترین میانجی‌گری آن است که میان دو نفر برای ازدواج وساطت کنی، تا این دو به سامان برسند.»[3] افزون بر آن‌که همکاری در امر ازدواج مصداق بارز (فَاسْتَبِقُوا الْخَيْرَاتِ)،[4] است، چنان‌که در روایتي دیگر، ثواب عظیمی (آسایش در قیامت، حور العین و همنشینی با انبیاء) برای میانجی‌گر ازدواج بیان شده است[5].

نکته
قرآن وقتی به خود فرد، ازدواج را سفارش می‌کند، به تعدد زوجات نیز اشاره دارد، ولي وقتی به دیگران دستور تلاش و کوشش می‌دهد، سخنی از چند همسری به میان نمی‌آورد، و این بیانگر این است که جامعه، تنها در رفع نیاز اولیه مسئول است، ولي تعدد زوجات بستگی به عدالت، وسعت مالی و دیگر شرایط دارد که متوجه خود شخص است.

پی‌نوشت‌ها:
[1]. نور/ 32.

[2]. ر.ک: مصباح المنیر و مقائیس اللغه ـ ، مادۀ ایم.

[3]. وسائل الشیعه، ج 14، ص 7.

[4]. بقره/ 148.

[5]. همان.