توضیحات
دسته: روش تفسير قرآن به قرآن را با مثال توضيح فرماييد؟
بازدید: 1630

پاسخ
  روش تفسير «قرآن به قرآن» در كلمات پيامبر9 و رواياتي كه از ائمه اطهار: نقل شده، به چشم مي‏خورد كه گاهي يك آيه‏اي را شاهد براي آيه‏ ديگر، مي‏آوردند، و از آن مطلب جديدي را بدست مي‏آوردند.
    مثال: (إِنَّا انزَلْنَاهُ فِي لَيلَةِ الْقَدْرِ)1 با آيه‏ كريمه‏: (إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيلَةٍ مُبَارَكَةٍ)2 و آيه‏ شريفه‏ (شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ)3 وقتي كنار هم قرار گيرند به اين نتيجه مي‏رسيم كه اولاً قرآن در شب قدر نازل شده و دوم اين‌که شب قدر، در ماه مبارك رمضان است و سوم اين‌که شب قدر شب با بركتي است و مثال‏هاي ديگري هم در روايات است كه از اهل‌بيت: نقل شده است كه براي نمونه يكي از آن‌ها را مي‏آوريم: در روايتي حكايت‌ شده كه از پيامبر اكرم9 سوال شد كه آيه شريفه مي‏فرمايد:
  (الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يلْبِسُوا إِيمَانَهُم بِظُلْمٍ‌أُوْلئِكَ لَهُمُ الأَمْنُ وَهُم مُهْتَدُونَ)4 كساني هدايت يافتند كه، ايمانشان را با ظلم آلوده نكرده باشند در حالي كه كدام يك از ما (اصحاب) تا به حال ظلم نكرديم، بالاخره هر كسي در ارتباط با همسايه‏اش يا خويشاوندانش يا دوستانش ممكن است گرفتار ظلمي شده باشد با توجه به اين آيه اين‌ها هدايت پيدا نكردند؟ در پاسخ طبق اين نقل5 پيامبر اكرم9 اين آيه را به وسيله آيه‏ 13 سوره‏ لقمان تفسير كرد، و فرمود: در آنجا مي‏فرمايد: «شرك ظلم بزرگي است» يعني يكي از مصاديق ظلم شرك است؛ و اين‌جا مي‏فرمايد: «كساني كه ايمانشان را با ظلم آلوده نكردند». يعني كساني كه ايمانشان را با شرك آلوده نكردند، اين‌ها أهل هدايت هستند.
  در اين روايت پيامبر از آيه‏اي براي تفسير آيه‏اي ديگر استفاده كرد هم‌چنين در كلمات اميرالمؤمنين7، اين مطلب آمده و ائمه ديگر نيز اين روش را داشته‏اند و اين روشي است كه امروزه هم در بسياري از تفاسير، استفاده مي‏شود مشهورترين آن تفسير الميزان علامه طباطبايي; است. البته ايشان در مقدمه‏ تفسير الميزان مي‏نويسند: «روش تفسير قرآن به قرآن، روش تفسيري اهل بيت است.» و ايشان اين روش را براي خودش در طول تفسير به عنوان روش اصلي، انتخاب كرده است.

  
1. قدر/ 1.
2. دخان/ 3.
3. بقره/ 185.
4. انعام/ 82.
5. فَفَسَّرَهُ النّبى(ص) بالشرك واستدل بقوله تعالى إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ. (صحيح بخارى، كتاب تفسير قرآن و تفسير ابن كثير، ج 4، ص 444 و بصائر الدرجات، صفار، ص 195).