پاسخ
  گناه و لغزش براي افراد غيرمعصوم غالباً وجود دارد، و انسان وقتي گناه كرد راه توبه باز است، راه جبران و اصلاح باز است پس يأس و نااميدي جايي ندارد! خداوند توّاب است1 و انسان نبايد نااميد باشد. در آيات قرآن، نااميدي را سرزنش مي‌كند و مي‌فرمايد:
  «از روح الهي نااميد نشويد كه جز افراد كافر از روح الهي نااميد نمي‌شوند.»2
  به اميد و رحمت الهي «روح»3 گفته شده يعني از رحمت الهي و اميد به خداوند مأيوس نشويد زيرا يكي از صفات كافران اين است كه از رحمت الهي نااميد مي‌شوند. اين بسيار‌مهم است كه «قنوط»، يعني نااميدي از رحمت پرودگار، جزء «گناهان كبيره» شمرده شده است.
  شهيد دستغيب; در كتاب گناهان كبيره اين بحث را مطرح كرده‌اند كه يكي از گناهان كبيره «نااميدي از رحمت پروردگار» است بلكه از بزرگترين گناهان كبيره است.
نتيجه
  1. انسان غيرمعصوم گاهي به طور طبيعي گرفتار لغزش مي‌شود؛
  2. طبق آيات قرآن انسان نبايد نااميد شود؛
  3. بعد از ارتكاب گناه راه توبه و جبران باز است و خدا بسيار توبه پذير است؛
  بنابراين انسان نبايد وقتي گناهي انجام داد نااميد و مأيوس شود و به گناهان قبلي‌اش ادامه دهد بلكه با توبه به آغوش رحمت الهي بازگردد.
  زيرا خداوند تواّبِ غفاّرِ رحمنِ رحيمِ است و گويا به بنده گناهكار خود چنين پيام مي‌دهد؛
  هر چه بودي هر چه كردي             آن گــــذشـت حــال بيــــا
  از نـــو عــمل آغــاز كـن             باب عشق ديگري را باز كن
  در آيات متعددي از «يأس» ياد شده و در همه اين موارد يأس و نااميدي را سرزنش مي‌كند و در برخي آيات نااميدي و ياس را از ويژگي‌هاي كفار مي‌داند. و از طرفي در آيات فراواني از قرآن به انسان اميد مي‌دهد و راه بازگشت را براي انسان گناهكار باز مي‌داند و مي‌فرمايد: اگر از باب توبه وارد شدي آغوش پروردگار غفور رحيم باز است. يعني خداوند هم مي‌بخشد (غفور) هم بعد از بخشش مهرباني (رحيم) مي‌كند‌.
  و مكرر در آيات قرآن با تعابير گوناگون به مومنان وعده بهشت مي‌دهد وعده ملاقات پروردگار مي‌دهد و قرآن‌كريم با اين نوع برخورد روح اميد را در زندگي انسان مي‌دمد و بهداشت رواني افراد را تأمين مي‌كند. زيرا هنگامي كه انسان به آينده خودش و به رحمت پروردگار و به آخرت و بهشت اميدوار باشد، و از آن طرف نااميدي را از خودش دور كند زندگي خويش را داراي هدف و معناي بلند مي‌يابد و چنين كسي به وادي‌هاي خطرناكي مثل پوچي... و احياناً خودكشي‌ها نمي‌رسد.
  چرا انسان از پروردگار نااميد مي‌شود؟! هنگامي انسان از لطف و گشايش الهي در كارها نااميد مي‌شود كه اعتماد به قدرت خدا و رحمت او نداشته باشد. و يا به وعده‌هاي او اعتماد نداشته باشد، و خود اين عدم اعتماد به قدرت و رحمت الهي در حقيقت نوعي كفرورزي است و لذا فرمود:
  «انسان‌هايي كه كافر هستند از رحمت الهي مأيوس مي‌شوند.»4
  چون اعتمادي به قدرت خداوند و وعده‌هاي الهي، و اميدي به رحمت واسعه او ندارند!


1. تواب صيغة مبالغه است يعني خيلي توبه‌پذير است.
2. (لاَ تَيْأَسُوا مِن رَّوْحِ اللَّهِ إِنَّهُ لاَ يَيْأَسُ مِن رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكَافِرُونَ)، يوسف/ 87.
3. «روح» در اصل به معناي «جان و نفس» است، به معناي رحمت و گشايش هم مي‌آيد؛ چرا كه انسان وقتي به مشكلات گرفتار مي‌شود و از مشكل نجات پيدا مي‌كند، روح و جان تازه‌اي در او دميده مي‌شود و گويا نفس او آزاد مي‌شود.
4. يوسف/ 87.