پاسخ
  آثار گناه دو نوع است.
  ـ گاهي آثار قراردادي و مجازات‌هاي الهي است (آثار قراردادي در دنيا اين‌گونه تعبير مي‌شود)
  ـ گاهي آثار گناه، ‌آثار وضعي است.
  اگر تاثير گناه از مجازات‌هاي الهي و يا حق‌الله باشد توبه، اين آثار را بر مي‌دارد بلكه با توجه به آيات حتي برخي بدي‌ها و گناهان انسان تبديل به نيكي مي‌شود، مي‌فرمايد:
  (مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلاً صَالِحاً فَأُولئِكَ يبَدِّلُ اللَّهُ سَيئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً)؛1 «مگر كسانى كه توبه كنند و ايمان آورند و كار شايسته انجام دهند؛ پس آنان، خدا بدى‏هايشان را به نيكى‏ها تبديل مى‏كند؛ و خدا بسيار آمرزنده [و] مهرورز است».
  پس آثاري كه از نوع مجازات‌هاي الهي است2 و گاهي «حق‌الله» ناميده مي‌شود به وسيله توبه برداشته مي‌شود.
  اما آثار نوع دوم ـ آثار وضعي ـ اين‌ها با توجه به تنهايي برداشتني نمي‌باشد؛ مثلاً كسي كه سرقت انجام داده گناهش مجازات الهي و عذاب دارد که به وسيله توبه اين عذاب برداشته مي‌شود اما اثر وضعي گناه به وسيله توبه برداشته نمي‌شود بلكه بايد خسارت مالي آن سرقت را جبران نمايد و... اگر كسي گناهي انجام دهد و موجبات بدنامي خودش را در اجتماع فراهم كرده باشد، اين بدنامي اثر وضعي آن گناه است و با توبه، اين بدنامي برداشته نمي‌شود، در اينجا لازم است برنامه‌ريزي كند و اين بدنامي را از بين ببرد و دوباره اطمينان اجتماع و مردم را به خودش جلب نمايد اين چيزي نيست كه توبه آن را به راحتي بردارد.3
  بنابراين توبه مجازات‌هاي قراردادي و الهي را بر مي‌دارد و در حقيقت در اين بخش از آثار گناه مي‌كاهد و حتي گاهي اوقات آن‌ها را به حسنات تبديل مي‌كند.
  اما برخي از آثار و پيامدهاي ديگر مثل «آثار وضعي» را بر نمي‌دارد.


1. فرقان/ 70.
2. البته ممكن است، مجازات‌هاي الهي از نوع قراردادي نباشد.
3. البته اگر كسي موفق شود توبه واقعي (توبه همراه با اصلاح) نمايد و از طرفي هم تلاش كند تا اطمينان جامعه و اطرافيان را جلب كند خداوند رحمن هم در پرتو «نور توبه» موجبات خو‌ش‌نامي دوباره او را فراهم مي‌كند.