توضیحات
دسته: آيا صله‌ رحم با خويشاونداني كه داراي صفات ناپسند مثل نمّامي و غيبت هستند جايز است؟
بازدید: 1147

پاسخ
  خداوند متعال دستور به صله رحم داده و واجب كرده اما از فحشا و منكر و ... نهي كرده است1؛ و اين در حالي است كه گاهي در صله رحم‌ها دچار غيبت يا گناهان ديگر مي‌شويم وظيفه چيست؟
   نكته اول
  لازم است توجه داشته باشيم كه صله رحم واجب است و قطع رحم حرام! يعني انسان بايد صله رحم به جا آورد و نبايد قطع رحم كند و رابطه خودش را با پدر و مادر يا خويشاوندان قطع كند اگر انسان صله رحم را ترك كند و طوري باشد كه عرفاً بگويند با خويشاوندانش قطع رابطه كرده، اين شخص گرفتار گناه كبيره شده است.
   نكته دوم
  برخي افراد صفات بدي دارند، مثلاً اهل غيبت، فتنه‌گري و... هستند در مقابل اين گونه افراد، وظيفه انسان نهي از منكر است و نهي از منكر مراتبي دارد و يك‌مرتبه‌اش اين است كه شخص، آثار ناراحتي را در چهره‌اش نمايان كند، مرتبه ديگر اين است كه مثلاً با زبان خوش و نرم‌خويي به او تذكر دهد و معايب كارش را يادآوري كند. و همين طور مراتب بالاتر... بنابراين، انسان بايد امر به‌معروف و نهي از منكر كند كه از واجبات ‌اسلامي است، البته در جايي كه امر به معروف و نهي از منكر تأثير داشته باشد يا احتمال يك نوع تاثير بدهيم، آنجا امر به معروف لازم است. اما اگر جايي باشد كه يقيين داريم امر به معروف و نهي از منكر تأثيري نخواهد گذاشت آنجا ديگر اين تكليف از انسان ساقط مي‌شود، بلكه ممكن است گاهي بدون اين‌که تأثير مثبتي داشته باشد موجب فتنه شود.
  و برخي اوقات لازم است با اين‌گونه افراد برخورد منفي شود، مثلاً خويشاوندي كه غيبت مي‌كند انسان روابطش را با او كاهش دهد، اين خودش نوعي نهي از منكر است. بنابراين مي‌توانيم بين وظايف شرعي خودمان و اين‌که قطع رحم نکردن، جمع بكنيم تا هم وظايف شرعي و هم صله‌رحم كنيم.
  از طرفي انسان مي‌تواند، ‌با خويشاوندان خوبش رابطه بيش‌تري داشته باشد، و با خويشاونداني كه صفات بدي دارند، اگر مي‌تواند آن‌ها را اصلاح كند كه اصلاح بكند، اما اگر نمي‌تواند اصلاح كند روابطش را كاهش بدهد، ولي قطع رابطه در اين موارد باز موجب قطع‌رحم مي‌شود، و مشكلات ديگري را براي انسان به وجود مي‌آورد.
  بنابراين چنين نيست كه انسان تنها يك راه داشته باشد، و آن قطع رابطه با اين گونه افراد باشد، بلكه مي‌تواند با آن‌ها رفت و آمد كند، ولي رفت و آمد و صله‌ رحم اندك، و اميد است خود به خود همين كاهش روابط، روي آن‌ها تأثير بگذارد و كم‌كم آن‌ها متوجه‌ رفتار زشت خودشان بشوند و دست از آن رفتارشان بردارند.


1. بقره/ 37، رعد/ 21 و 25، نحل/ 90.