پاسخ
  ازدواج بنيان‌گذار کانون پر مهر خانواده است و آن قدر مهم و با ارزش است که حتي در جوامع غيراسلامي و غيرديني هم اهتمام ويژه‌اي نسبت به آن دارند. در قرآن کريم از آن به عنوان آيه و نشانه‌ خدا که باعث آرامش و سکونت انسان مي‌گردد1 ياد شده است و اين نياز طبيعي همه‌ انسان‌ها مي‌باشد.
  ازدواج يک امر فطري، خدادادي و طبيعي است که سلامت «جسم و روح» انسان را تأمين مي‌کند و نقش فراواني در پرورش استعدادهاي روحي و فکري و جسمي انسان برعهده دارد و باعث تکامل انسان مي‌گردد. شهيد مطهري در اين راستا مي‌گويد: انسان بدون ازدواج به مرحله تکامل نمي‌رسد اگر چه مراحل علمي و معنوي بالايي را گذرانده باشد2. هر شخصي که بخواهد ازدواج موفقي داشته باشد بايد ويژگي‌هاي همسر مناسب را بداند و طبق آن «ويژگي‌ها» همسر خود را «انتخاب» کند.
ويژگي‌هاي همسر مناسب
  با توجه به روايات و سخن بزرگان ويژگي‌هاي مختلفي براي همسر شايسته بيان شده که براي رعايت اختصار برخي از آن‌ها را بر مي‌شماريم:
  براي انتخاب همسر شايسته «چهار ويژگي اساسي» و «چهار شرط کمال» است.
الف: ويژگي‌هاي اساسي همسر
   اول: دين‌داري و تعهد:
  در روايت مي‌خوانيم: «عليک به ذوات الدين3» با انسان متدين ازدواج کنيد اعتقاد به خدا و دين باوري نگاه انسان را به هستي و خوشبختي تغيير مي‌دهد. ارزش‌هاي واقعي را مي‌فهماند. در «فراواني نعمت» روحيه‌ي «شکر و انفاق» به ديگران، در «سختي و مشکلات» زندگي، به جاي کج خُلقي و بدبيني، «اميد و تلاش» را سرلوحه زندگي قرار مي‌دهد.
  «دين»، انسان را مسئوليت‌پذير مي‌کند، و استقلال شخصيت و روي پاي خود ايستادن را به انسان هديه مي‌دهد، همان چيزي که افراد از همسرشان انتظار دارند و رهايي از تنبلي، و انجام ندادن کارهاي لغو، و دوري از گناه که بنيان خانواده را سست مي‌کند از ديگر نتايج ايمان مي‌باشد. خلاصه در «سايه‌ي دين» است که انسان «طعم خوشبختي» را مي‌چشد.
   دوم: اخلاق نيک
  از امام باقر7 حکايت شده که مي‌فرمايد: «اذ جاءکم من ترضون خُلقه ودينه فزوجوها4» اگر کسي که براي خواستگاري شما آمد از اخلاق و دين‌داري او راضي هستيد، پس با او ازدواج کنيد.
   سوم: شرافت خانوادگي و اصالت داشتن
  نه به اين معنا که شهرت، ثروت يا موقعيت اجتماعي بالا داشته باشند، بلکه با نجابت و بزرگوار باشند و به کارهاي باطل و حرام شهرت نداشته باشند.
   چهارم: عاقل باشد و احمق و نادان نباشد
  البته فرق است بين «عاقل» و «عالم و باسواد»، زيرا چه بسيار افرادي که سواد بالايي ندارند اما تدبير و عقل معاش و عقل معاد خوبي دارند.
ب: شرايط کمال همسر
   اول: سلامت جسمي و روحي
  اگر هم بيماري خاصي وجود داشت از کم و کيف و چگونگي آن قبل از عقد با خبر شود و با اطلاع کافي ازدواج کند5.
   دوم: زيبايي
  از نظر ظاهري يک حداقل زيبايي را داشته باشد. البته کمال زيبايي يک «امتياز» است و «شرطي» که مانع ازدواج باشد نيست. برخي افراد به هنگام انتخاب همسر فقط «زيبايي‌هاي معنوي» همسر خود را مد نظر دارند و نسبت به «زيبايي‌هاي ظاهري» بي‌توجهي مي‌کنند و مهم نمي‌دانند.
  و از طرفي برخي افراد نيز به خاطر انتخاب «همسر زيبا» بقيه‌ ويژگي‌هاي همسر مناسب را «فداي زيبايي ظاهري» مي‌کنند و به صِرفِ داشتن زيبايي ظاهر کفايت مي‌کنند. اين دو گروه «افراط» و «تفريط» مي‌کنند و بديهي است که در طول زندگي به مشکل بر مي‌خورند از اين‌رو پيشنهاد مي‌شود در اين زمينه «اعتدال و ميانه‌روي» رعايت شود.
   سوم: علم
  «آگاهي»، درک انسان را نسبت به زندگي بالا مي‌برد البته در حد معمول و اصرار بر مدارج بالا براي تشکيل زندگي نياز نيست.
   چهارم: هم‌شأني
  هم‌کُف بودن و هم‌ساني در مسائل مختلف مثل ايمان، توانايي‌هاي فکري و فرهنگي، در مسائل جسمي و جنسي در زيبايي در امور مالي، اقتصادي، سياسي و... تناسب داشته باشند.
يادآوري
  درباره مسأله‌ مهم ازدواج، انسان احتياج دارد به مطالعه کتبي که در اين زمينه وجود دارد و بعد مشاوره حضوري يا غيرحضوري با کارشناسان و روانشناسان متخصص و متعهد در اين موضوع.
  اگر اين پاسخ کلي بود، يا سوالات جديدي براي شما بوجود آمد، با مطرح‌کردن پرسش‌هاي خود به صورت «جزيي‌تر و دقيق‌تر» ما را در پاسخ‌دهي بهتر ياري فرماييد.
معرفي چند کتاب پيرامون ازدواج در اسلام


  1. جوانان و انتخاب همسر، آيت الله حسين مظاهري
  2. ازدواج مکتب انسان‌سازي، شهيد دکتر پاک نژاد
  3. انتخاب همسر، آيت الله ابراهيم اميني
  4. اسلام و ازدواج، آيت الله مشکيني
1. روم / 21.
2. تعليم و تربيت در اسلام، شهيد مطهرى، ص 379.
3. وسايل الشيعه، جلد 14، ص 120.
4. كافى، ج 5، ص 247.
5. البته ازدواج با ايثارگران و جانبازان عزيز، اگر همراه با شناخت و معرفت قبلى باشد چه بسا خود «افتخار» مى‏باشد.