توضیحات
دسته: نامه اعمال انسان‌ها در قیامت چگونه است؟
بازدید: 3767

پاسخ
مقصود از نامه اعمال
  حداقل پنج ديدگاه در اين باره وجود دارد:
  1. برخي فکر مي‌کنند اعمال انسان، مثل نامه روي کاغذ نوشته و به دست فرد داده مي‌شود و او سطر به سطر مي‌خواند؛ اما چون چنين نامه‌اي ممکن است قابل‌پذير و بسيار پرحجم باشد، پس مقصود چيز ديگري است.
  2. نامه عمل همان روح آدمي است که اعمال در او به نوعي رسوخ پيدا مي‌کند و باقي مي‌ماند.1
  3. نامه عمل، حقايق اعمال انسان را در بر دارد.
  4. اعمال در روح انسان اثر مي‌گذارند. اثراتي هم در فضا و هوا دارد. مجموع اين اثرات را به دست صاحب عمل مي‌دهند. به عبارت ديگر نامه اعمال، اثرات اعمال ماست که در فضا، اطراف و جانمان اثر مي‌کند و اين آثار در روز قيامت قابل بازيابي است، به گونه‌اي که مي‌توان آن را به صورت عيني نشان داد.
  5. نامه اعمال ضمير باطن و وجدان مخفي است که در روان‌شناسي مطرح است. مانعي هم ندارد که نامه عمل فراتر از همه موارد فوق و در برگيرنده آن‌ها باشد.
نکته
  ثواب و عقاب نتيجه عمل است، اما نامه عمل، خود عمل را نمايش مي‌دهد. تجسم اعمال2 هم در حقيقت نتيجه عمل است، اما نامه عمل، خود عمل است که انسان مي‌بيند چند کار خوب يا بد انجام داده است.
انواع نامه عمل
  در قرآن گاهي از نامه عمل شخصي، زماني از نامه عمل امت‌ها و گاهي نامه عمل کل بشر سخن گفته مي‌شود. در سوره اسراء مي‌فرمايد: «نامه اعمالش را برگردنش آويخته‌ايم3» يعني هر کسي نامه عمل شخصي دارد. در سوره جاثيه از نامه عمل هر ملت ياد مي‌کند: «(کُلُّ أُمَّةٍ تُدْعَي
إِلَي کتاب‌ها)؛4 هر اُمتي به سوي نامه (عمل) شش فراخوانده مي‌شود.»
  نامة عملي هم همه انسان‌ها دارند (وَکُلَّ شَي‌ءٍ أَحْصَينَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ)5 در اين آيه سخن از شخص يا ملت خاص نيست؛ همه چيزها در يک نامة عمل روشني جمع مي‌شود. بنابراين اعمال انسان مي‌تواند آثار شخصي، اجتماعي يا جهاني داشته باشد. بر اين اساس وظايف انسان هم، شخصي، ملي يا جهاني باشد.
تعبيرهاي مختلف از نامة اعمال در قرآن
  1. کتاب6؛ 2. زبر: صفحه آهني7؛ 3. طاير: پرنده‌اي که فال نيک و بد به آن مي‌زنند8؛ 4. امام مبين: لوح محفوظ که نامه اعمال همه انسان‌ها در آن هست.9
فلسفه نامه عمل
  هدف از يادآوري و تکرار نامه عمل استفاده از کارکرد تربيتي
آن است. گويا انسان احساس مي‌کند هميشه دوربيني همراهش هست
که همه اعمال او را ضبط مي‌کند، براي همين مي‌کوشد کار ناشايستي از او سر نزند.
  خداوند مي‌خواهد در صحنه هستي چنين حالتي براي انسان پيدا بشود و او خود را هميشه در حضور مأموران الهي ببيند تا دستورات الهي را انجام بدهد و گناه نکند، هم‌چنين نامه عمل در روز رستاخيز، اتمام حجت با انساني است که مي‌خواهد او را به دوزخ ببرند و نامه عمل جاي انکار براي او باقي نمي‌گذارد.


1. نظر مرحوم فيض کاشاني و... .
2 اعمال خوب و بد در رستاخيز به صورت نعمت يا عذاب‌هايي آشکار مي‌شود.
3 اسراء/ 12.
4 جاثيه/ 28.
5 يس/ 12.
6 کهف/ 49.
7 (وَكُلُّ شَيْ‏ءٍ فَعَلوُهُ فِي الزُّبُرِ) قمر/ 52.
8 اسراء/ 13.
9. يس/ 12.