پاسخ
  خداوند در آيات 106 تا 108 هود مي‌فرمايد: کساني که بدبخت شدند، پس در آتشند؛ در حالي‌که آن‌ها در آنجا فرياد و ناله مي‌کنند و تا آسمان‌ها و زمين برپاست، در آنجا ماندگارند؛ مگر اين‌که پروردگارت بخواهد.
  مشابه همين تعبير در مورد اهل بهشت هم هست: «(وَأَمَّا الَّذِينَ سُعِدُوا فَفِي الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ إِلَّا ما شَاءَ رَبُّکَ عَطَاءً غَيرَ مَجْذُوذٍ)؛1 و اما کساني که نيک‌بخت شدند پس در بهشتند؛ در حالي که تا آسمان‌ها و زمين برپاست، در آنجا ماندگارند؛ مگر آن چه پروردگارت بخواهد اين بخششي قطع ناشدني است.» در اين جا اين سؤال مطرح مي‌شود: قيد (مَا دَامَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ) چرا در مورد هر دو گروه بهشتي و جهنمي آمده است؟ آيا زماني که بهشت و دوزخ هست، اصلاً آسمان و زميني وجود دارد تا بفرمايد تا وقتي که آسمان و زمين هست بهشتيان در بهشت و دوزخيان در دوزخ هستند؟! مفسران2 با توجه به اين نکته گفته‌اند مقصود از قيد اين است که خلود به معناي بقاي طولاني است. در حقيقت کنايه از ابديت و جاودانگي است. مثل اين که در فارسي مي‌گوييم تا خدا خداست، اين کار هست يا تا آسمان برپاست و خورشيد طلوع مي‌کند اين کار ادامه دارد. اين نوع تعبير در آيه کنايه از اين است که بهشتيان تا ابد در بهشت و دوزخيان تا ابد در دوزخ مي‌مانند وگرنه روشن است که آسمان و زمين ابدي نيست و زمين و آسمان تا وقتي برپاست که انرژي خورشيد باقي باشد و انرژي خورشيد هم روز به روز کم مي‌شود و خورشيد به طرف مرگ پيش مي‌رود.
  نکته: برخي با توجه «الا ماشاء ربک» که در هر دو آيه هست، گفته‌اند ممکن است منظور اين باشد که بودن دايمي بهشتيان در بهشت و دوزخيان در دوزخ براي همه افراد نيست. يعني امکان دارد برخي از افراد دوزخي مؤمنان خطا‌کاري باشند که بعد از مدتي از آتش نجات پيدا مي‌کنند.
  اين احتمال هم داده شده است که اين قيد براي بيان قدرت خدا باشد.
آيا زمين و آسمان از بين مي‌روند و ...؟
  بر اساس اين آيات قرآن مي‌توانيم بگوييم که نظام فعلي جهان در آستانه رستاخيز در هم مي‌ريزد؛ خورشيد خاموش مي‌شود، ستارگان با هم برخورد مي‌کنند و ...
  «(إِذَا الشَّمْسُ کُوِّرَتْ وَإِذَا النُّجُومُ انکَدَرَتْ)؛3 وقتي خورشيد خاموش مي‌شود و ستارگان بي‌نور مي‌شوند». بر اساس آيات متعدد در آن زمان زلزله‌هاي عظيمي رخ مي‌دهد، کوه‌ها فرو مي‌پاشند، ستارگان در هم مي‌ريزند و خاموش مي‌شوند و به عبارت ديگر در آن زمان نظام عالم عوض مي‌شود و بهشت و دوزخ بر اساس نظام نويني بر پا مي‌شود.


1. هود / 108
2. تفسير نمونه، ج 9، ص 239 و 240 و تفسير الميزان، ج 11، ذيل آيه 108 سوره هود.
3. تکوير / 1.