توضیحات
دسته: ـ آيا در قرآن پيشگویي‌هايي وجود دارد كه تحقق نيافته باشد؟
بازدید: 1522

پرسش:

آيا در قرآن پيشگویي‌هايي وجود دارد كه تحقق نيافته باشد؟

˜ پاسخ:

قرآن كريم كتاب هدايت بشر به سوي خداست و كتاب پيشگویي نيست. امّا در راستاي هدايت قرآني، برخي از آيات قرآن به وقايع آينده بشريت اشاره دارد، كه اين آيات گاهي در حد رازگويي و نوعي اعجاز بشمار مي‌آيند. اين آيات به دو دسته تقسيم مي‌شود:

الف:پيشگویي‌ها و رازگويي‌هايي‌كه‌در‌قرآن‌آمده‌و‌بعداً تحقّق‌يافته است.

برای مثال: وقتي در زمان پيامبر9 خبر پيروزي ايرانيان بر روميان آمد، آيات آغازين سوره‌ روم نازل شد و از شكست ايرانيان در آينده‌ نزديك
خبر داد و اين جريان پس از چند سال اتّفاق افتاد و اين رازگویي اعجازآميز قرآن ثابت شد.[1]

(غُلِبَتِ الرُّومُ فِي أَدْنَى‏ الْأَرْضِ وَهُم مِّن بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَيَغْلِبُونَ فِي بِضْعِ سِنِينَ لِلَّهِ الْأَمْرُ مِن قَبْلُ وَمِنْ بَعْدُ وَيَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ)؛ «(سپاه) روم در نزديك‏ترين سرزمين شكست خورد؛ و[لى‏] آنان بعد از شكستشان در [ظرف‏] چند سال بزودى پيروز خواهند شد. كار[ها] قبل از (آن شكست)، و بعد از (اين پيروزى)، فقط از آن خداست؛ و در آن روز مومنان از يارى الهى (و پيروزى ديگرى) شاد مى‏شوند.»

مثال ديگر: پيامبر پيروزي مسلمانان را بر مشركان مكه در خواب ديد و به مردم خبر داد سپس آيه‌اي در مورد آن نازل شد و اين مطلب واقع شد و مسلمانان وارد مسجد الحرام شدند.[2]

اين مطلب در آيه 7ـ2 سوره‌ فتح آمده و پيشگویي كرد كه خواب پيامبر تحقّق خواهد يافت، و اين رازگویي اعجاز آميز نيز محقّق شد.

(لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْيَا بِالْحَقِّ لَتَدْخُلُنَّ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ إِن شَاءَ اللَّهُ آمِنِينَ مُحَلِّقِينَ رُؤُوسَكُمْ وَمُقَصِّرِينَ لاَتَخَافُونَ فَعَلِمَ مَا لَمْ‌تَعْلَمُوا فَجَعَلَ مِن دُونِ ذلِكَ فَتْحاً قَرِيباً)[3]؛ «بيقين خدا به فرستاده‏اش درخواب بحق راست گفت كه اگر خدا بخواهد قطعاً با امنيت وارد مسجدالحرام مى‏شويد درحالى كه سرهايتان را تراشيده و (يا) كوتاه كرده‏ايد (و از كسى) نمى‏ترسيد؛ و (خدا) مى‏دانست آنچه كه نمى‏دانستيد؛ و جز اين، پيروزى نزديكى (براى شما) قرار داده است.»

ب. پيشگویي‌هاي قرآن كه هنوز واقع نشده است.

در اين مورد چند مثال بيان مي‌كنيم:

مثال اول: پيش‌گويي پيروزي نهايي دين اسلام بر همه‌ اديان:

(هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى‏ وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ)[4]؛ «او كسى است كه فرستاده‏اش را با هدايت و دين حق فرستاد، تا آن را بر همه دين [ها] پيروز گرداند؛ و گر چه مشركان ناخشنود باشند.» مشابه اين آيه در سوره فتح، آیه 28 و سوره صف، آیه 9 آمده است. ولي اين پيشگویي قرآن هنوز واقع نشده است و در احاديث حكايت شده كه اين پيروزي نهايي اسلام در زمان امام مهدي(عج) تحقّق خواهد يافت.[5]

مثال دوم: پيش‌گویي دو سركشي بزرگ يهود در طول تاريخ:

در آيات قرآن در مورد يهوديان (بني‌اسرائيل) اينگونه آمده است:

(وَقَضَيْنَا إِلَى‏ بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الْأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوّاً كَبِيراً فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ أُولاَهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَاداً لَنَا أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُوا خِلاَلَ‌الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْداً مَّفْعُولاً ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيراً)[6]؛ «و در كتاب (تورات) به بنى‌اسرائيل (= فرزندان يعقوب) اعلام كرديم كه: قطعاً دو بار در [روى‏] زمين فساد خواهيد كرد، و حتماً با سركشىِ بزرگى برترى خواهيد نمود. و هنگامى كه نخستين وعده (از آن) دو فرا رسد، (گروهى از) بندگان سخت نيرومند (و جنگ‌آور)‌مان را بر شما بشورانيم و ميان خانه‏ها(يتان براى سركوبى شما) به جستجو در آيند؛ و [اين] و عده‏اى واقع شده است. سپس دوباره، (پيروزىِ) بر آنان را به شما باز گردانيم، و شما را بوسيله اموال و پسران اِمداد رسانيم، و نفرات شما را بيشتر (از دشمن) قرار دهيم.»

در اين آيات به دو سركشي عظيم يهود در طول تاريخ اشاره شده است كه برخي موارد سركوب شد و سركشي دوم را برخي مفسّران همين تسلط مجدد يهود بر بيت‌المقدس مي‌دانند كه بوسيله‌ی مسلمانان سركوب خواهد شد. ولي هنوز واقع نشده است.[7]

مثال ديگر: نظريه‌پردازي‌هاي قرآن در مورد گسترش جهان در سوره‌
ذاريات، آیه 47 و مانند آن است كه هنوز دانشمندان به اين مطالب علمي قرآن بطور كامل دست نيافته‌اند.
مثال ديگر: مساله‌ رجعت است كه از برخي آيات (مثل آل عمران/81، 82، نساء/159، انعام/ 158، اعراف/ 128 و...) و روايات استفاده مي‌شود[8] كه در آن زمان مومنان خالص دوباره زنده مي‌شوند[9] ولي هنوز تحقّق نيافته است.

 

پی‌نوشت‌ها:

[1]. نك: تفسير مجمع البيان، نور الثقلين، ابوالفتوح رازي، فخررازي، الميزان، ذيل آيه 2ـ4 سوره روم و نمونه، ج 16، ص 365.

[2]. نك: مجمع البيان ذيل آيه 27/ فتح و صافي، ج 5، ص 33 و نمونه، ج22، ص 103 ـ 102.

[3]. فتح/ 27.

[4]. توبه/ 33.

[5]. نك: تفاسير قرآن ذيل فتح/ 28 و توبه/33 و صف/9 از جمله تفسير صافي، نمونه و...

[6]. اسراء/ 4 ـ 6.

[7]. نك: نمونه، ج 12، ص 30 (البته در مورد اين آيه تفاسير ديگري نيز حكايت شده است)

[8]. نك: تفسير عياشي، ج1، ص 181 و برهان ج1، ص 295 و نورالثقلين، ج 1، ص 359 و بحارالانوار، ج 53، ص41، 50 و 61 و نيز مجمع‌البيان برهان و صافي و قمي ذيل آيات فوق الذكر.

[9]. نك: همان‌ها و نيز كتاب رجعت يا دولت كريمه خاندان وحي:، محمد خادمي.