پرسش:

چند آيه در قرآن‌كريم، اختصاص به مسائل پزشكي دارد؟ و كداميك از آنها داراي اعجاز علمي هستند؟ لطفاً منابعي براي مطالعه معرفي نمایيد.

˜ پاسخ:

آياتي را كه درباره‌ پزشكي وارد شده، مي‌توان به سه دسته تقسيم كرد:

1. آياتي كه به اعجاز علمي قرآن اشاره مي‌كند.

2. آياتي كه از شگفتي‌هاي علمي قرآن به شمار می‌آید.

3. آياتي كه از اشارات علمي قرآن به مسایل پزشكي محسوب مي‌شود.

1. آيات اعجاز علمي قرآن:

الف: چينش مراحل خلقت انسان:

عنوان

سوره

آيه

متن آيه

نكته

1. خاك

حج

5

خَلَقْنَاكُم مِن تُرَابٍ

منشاء انسان از خاك است.

2. آب

انبياء

30

مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْ‏ءٍ حَيٍّ

منشاء انسان از آب است.

3. خاك

سجده

9 ـ 7

خَلْقَ الْإِنسَانِ مِن طِينٍ

منشاء انسان از خاك است.

4. خاك

فاطر

11

خَلَقَكُم مِن تُرَابٍ

منشاء انسان از خاك است.

1/4. خاك

انعام

2

خَلَقَكُم مِن طِينٍ

انسان از خاك خلق شده است.

2/4. خاك

حج

5

خَلَقَنكُم مِن تراب

انسان از خاك خلق شده است.

5. نطفه

غافر

67

ثُمَّ مِن نُطْفَةٍ

منشاء انسان و طريقه‌ي رشد جنين.

6. نطفه

نجم

46 ـ 45

مِن نُطْفَةٍ إِذَا تُمْنَي

منشاء انسان و طريقه‌ي رشد جنين.

1/6. مني

طارق

6 ـ 5

الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ

منشاء مني از پشت و از ميان دوران است.

7. نطفه در رحم

مومنون

14 ـ 12

نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ

جايگاه نطفه و مراحل رشد آن.

8. نطفه مخلوط

انسان

2

مِن نُطْفَةٍ أَمْشَاجٍ

انسان از مخلوط شده دو نطفه‌ زن و مرد به وجود مي‌آيد.

9. نطفه

عبس

19

مِن نُطْفَةٍ خَلَقَهُ

نطفه و تعيين مقدارش.

1/9. نطفه

يس

77

خَلَقْنَاهُ مِن نُّطْفَةٍ

انسان از نطفه خلق شده است.

2/9. نطفه در رحم

مرسلات

22 ـ 20

فِي قَرَارٍ مَكِينٍ

جايگاه نطفه و مراحل رشد آن.

10. علق

علق

2

خَلَقَ الْإِنسَانَ مِنْ عَلَقٍ

مرحله‌ي اوليه‌ی جنين (آويزك در رحم).

11. صورتگري

آل‌عمران

6

يُصَوِّرُكُمْ فِي الْأَرْحَامِ

نظم در اعضای بدن.

1/11. صورتگري

اعراف

11

ثُمَّ صَوَّرْنَاكُمْ

نظم اعضا در رحم.

12. گوش و چشم در رحم

نمل

78

السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ

در شكم مادر اوّل گوش دوم چشم درست مي‌شود.

1/12. استخوان

مؤمنون

14

فكسونا العظام

شكل‌گيري استخوان و مراحل پوشاندن گوشت

13. نظم اعضاء

انفطار

8 ـ 7

فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ

نظم و اعتدال در اعضاي بدن

1/13. نظم اعضاء

فرقان

2

فَقَدَّرَهُ تَقْدِيراً

نظم و اعتدال در اعضاي بدن.

2/13. نظم اعضاء

اعلي

3 ـ 2

خَلَقَ فَسَوَّى

نظم و اعتدال در اعضاي بدن.

14. آفرينش روح

سجده

9

نَفَخَ فِيهِ مِن رُوحِهِ

زمان دميدن جان در جنين.

15. تولد طفل

غافر

67

يُخْرِجُكُمْ طِفْلاً

مراحل تولد نوزاد.

1/15. تولد طفل

حج

5

نُخْرِجُكُمْ طِفْلاً

مراحل تولد نوزاد.

16. بلوغ

غافر

67

لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ

بلوغ، انقلاب جسمي و روحي.

1/16. بلوغ

حج

5

لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ

بلوغ، انقلاب جسمي و روحي

17. پيري

روم

54

مِن بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفاً

مراحل نهايي انسان، كهن سالي است.

1/17. پيري

روم

54

مِن بَعْدِ قُوَّةٍ ضَعْفاً

مراحل نهايي انسان، كهن سالي است.

2/17. پيري

غافر

67

لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ

مراحل نهايي انسان، كهن سالي است.

3/17. پيري

يس

68

مَن نُعَمِّرْهُ نُنَكِّسْهُ

مراحل نهايي انسان، كهن سالي است.

4/17. پيري

مزمل

17

يَجْعَلُ الْوِلْدَانَ شِيباً

مراحل نهايي انسان، كهن سالي است.

18. مرگ

غافر

67

يُتَوَفَّى‏ مِن قَبْلُ

هر كسي مرگ را مي‌چشد.

1/18. مرگ

حج

5

مَّن يُتَوَفَّى

هر كسي مرگ را مي‌چشد.

2/18. مرگ

آل عمران

185

ذَائِقَةُ الْمَوْتِ

هر كسي مرگ را مي‌چشد.

3/18. مرگ

نساء

78

يُدْرِككُّمُ الْمَوْتُ

هر كسي مرگ را مي‌چشد.

4/18. مرگ

منافقون

11

إِذَا جَاءَ  أَجَلُهَا

زمان مرگ تاخير نمي‌افتد.

2. شگفتي‌هاي علمي قرآن در زمينه‌ي پزشكي:

عنوان

سوره

آيه

متن آيه

نكته

1. مدت حاملگي

احقاف

15

ثَلاَثُونَ شَهْراً

زمان بارداري.

2. شيرخوارگي

لقمان

14

وَفِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ

زمان شيردهي.

3. شيرخوارگي

بقره

233

حولين كاملين

دو سال كامل شير دهند.

4. عسل درماني

نحل

69

فِيهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ

شفا بخش بودن عسل.

3. اشارات علمي قرآن در زمينه‌ي پزشكي:

عنوان

سوره

آيه

متن آيه

نكته

1. جنس جنين

رعد

8

اللَّهُ يَعْلَمُ

پسر يا دختر شدن جنين.

2. گوش و چشم

اسراء

36

إِنَّ الْسَّمْعَ وَالْبَصَرَ

ابزار ادراك.

3. زبان

الرحمن

4 ـ 3

عَلَّمَهُ الْبَيَانَ

حرف زدن و تكلم و فوايد زبان.

4. گوش

كهف

11

عَلَى‏ آذَانِهِمْ

شنيدن گوش در حالت خواب.

5. گوش، چشم و قلب

مومنون

78

أَنشَأَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ

مراحل آفرينش گوش و چشم و قلب.

6. گوش و چشم و قلب

ملك

23

وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ

مراحل آفرينش گوش و چشم و قلب.

7. قدرت چشم

حاقه

38

بِمَا تُبْصِرُونَ

چشم بعضي اشياء را نمي‌بيند.

8. زبان و لب

بلد

9 ـ 8

عَيْنَيْنِ وَلِسَاناً

فوايد زبان و لب.

9. مضرات چشم

بقره

20

يَخْطَفُ أَبْصَارَهُمْ

رعد و برق و اثرات منفي آن.

10. قدرت چشم

اعراف

179

أَعْيُنٌ لاَيُبْصِرُونَ

قدرت بينايي چشم.

11. قدرت گوش

اعراف

179

لاَيَسْمَعُونَ

قدرت شنوايي گوش.

12. گوش و چشم

اعراف

195

يُبْصِرُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ

قدرت گوش و چشم.

13. مضرات چشم

يوسف

84

عَينَاهُ مِنَ الْحُزْنِ

اثر منفي ناراحتي و غم در چشم.

14. ناراحتی چشم

احزاب

10

إِذْ زَاغَتِ الْأَبْصَارُ

وحشت و اثر آن بر چشم.

15. ناراحتی چشم

احزاب

19

تَدُورُ أَعْيُنُهُمْ

وحشت و اثر آن بر چشم.

16. ناراحتی چشم

ملك

4

ثُمَّ ارْجِعِ الْبَصَرَ

خستگي با ديدن زياد.

17. حنجره

لقمان

19

وَاغْضُضْ مِن صَوْتِكَ

داد زدن و اثر آن به حنجره.

18. جنسيت جنين

شوري

49

لِمَن يَشَاءُ إِنَاثاً

پسر يا دختر شدن.

19. جنسيت جنين

ليل

3

وَمَا خَلَقَ الذَّكَرَ

پسر يا دختر شدن.

20. جنسيت جنين

رعد

8

اللَّهُ يَعْلَمُ

پسر يا دختر شدن.

21. ژنتيكي

مريم

28

يَاأُخْتَ هَارُونَ

تاثير اخلاق پدر و مادر در فرزند.

22. ژنتيكي

نساء

1

خَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا

زن از جنس مرد.

23. حاملگي

اعراف

189

حَمْلاً خَفِيفاً

حاملگي.

24. ژنتيك

نحل

72

مِّنْ أَزْوَاجِكُم بَنِينَ

نسل.

25. ژنتيك

شوري

5

أَوْ يُزَوِّجُهُمْ

پسر يا دختر يا عقيم.

26. ژنتيك

حجرات

13

وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوباً

نژاد و تيره خاص.

27. شير

نحل

66

مِن بَيْنِ فَرْثٍ وَدَمٍ

شير از خون به وجود مي‌آيد.

28. زوجيت

نبأ

8

وَخَلَقْنَاكُمْ أَزْوَاجاً

دو جنس مخالف براي بقاي نسل.

معرفي منابع براي مطالعه‌ بيشتر:

1. پژوهشي در اعجاز علمي قرآن،دكتر محمدعلي‌رضايي‌اصفهاني،ج 2، انتشارات مبين.

2. اشارات علمي اعجازآميز قرآن، همان، دفتر نشر معارف.

3. اعجاز قرآن از نظر علوم امروزي، نيازمند شيرازي، چاپ ميهن.

4. طب در قرآن، عبدالحميد دياب، احمد قرقوز، مؤسسه‌ی علوم قرآن.

5. اوّلين دانشگاه و آخرين پيامبر،‌دكتر پاك‌نژاد،ج4، 5 و 6، كتابفروشي اسلامي.

6. آموزه‌هاي تندرستي در قرآن، حسن رضا رضايي، انتشارات عطرآگين.

7. اسلام پزشك بي‌دارو، احمد امين شيرازي، انتشارات اسلامي.

8. التمهيد، محمدهادي معرفت، ج 6، نشر اسلامي.