پرسش

قرآن چه توصيه‌هايي به زوجين دارد؟

˜ پاسخ

در اينجا به کسانی که ازدواج کرده و تشکیل خانواده داده‌اند، دو توصیة قرآنی را یادآور می‌شویم:

1. همزیستی مسالمت آمیز

زن و شوهر می‌باید کانون خانواده را به بهشتی مبدّل سازند که
در آن دوستی، محبّت، موّدت و تفاهم بر قرار باشد، نه این‌که با مشاجره، کشمکش‌ها و جنگ و دعوا، این آشیانة مطمئن خود و فرزندان را به جهنمی سوزان بدل کنند که همگان به ویژه فرزندان معصومشان در آتش آن بسوزند؛ البته اجرای این برنامه بیشتر در گرو برخورد شایستة شوهر است؛ از این‌رو، خطاب به وی می‌فرماید: «(وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ)؛ و با آنان، بطور پسنديده رفتار كنيد.»[1]

زندگی مسالمت‌آمیز بین زن و شوهر به این محقق می‌شود که محبت، صفا، صمیمیت، فرمانبری، رعایت حقوق شرعی و قانونی و از همه مهم‌تر تفاهم اخلاقی در خانه حاکم باشد.

2. جدایی شایسته

اگر چنانچه زن و شوهر به هر دلیلی نتوانستند با هم زندگی کنند، حق دارند از یکدیگر جدا شوند، به شرط آن‌که این جدایی نیز شایسته باشد. این سفارش قرآن است که می‌فرماید: «(فَإِمْسَاكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌ بِإِحْسَانٍ)؛[2] پس به طور پسنديده نگاه داشتن، يا به نيكى آزاد كردن [همسر بر شما واجب است‏].» اما این حق را ندارد که همسر خود را تحت فشارهای جسمی و روحی قرار دهد تا وی مجبور شود برای رهایی خود بخشی از مهر خود را ببخشد: «(وَلاَ تَعْضُلُوهُنَّ لِتَذْهَبُوا بِبَعْضِ مَا آتَيْتُمُوهُنَّ)؛[3] و بر آنان سخت‏گيرى نكنيد، تا بخشى از آنچه (مهريه) به آنان داده‏ايد، (از دستشان به در) بريد.» حتی در آخرین لحظات زندگی مشترک (روزهای آخر طلاق رجعی) نیز سفارش می‌کند كه یا ماندن به خوشی، یا رهایی به خوبی. «(فَأَمْسِكُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ أَوْ سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ وَلاَ تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَاراً لِتَعْتَدُوا)؛ و به (روزهاى پايانى) سرآمدِ (عدّه)شان رسيدند، پس بطور پسنديده نگاهشان داريد، يا بطور پسنديده آزادشان سازيد؛ و بخاطر زيان رساندن نگاهشان نداريد، تا (به حقوقشان) تجاوز كنيد.»[4]
از این همه سفارش و تأکید، به روشنی در می‌یابیم که روح پیام قرآن در زندگی، مودّت و رحمت و پیوند زناشویی برای زندگی مسالمت آمیز است.

پی‌نوشت‌ها:
[1]. نساء/ 19.

[2]. بقره/ 229.

[3]. نساء/ 19.

[4]. بقره/ 231.