توضیحات
دسته: ـ تفسير آيه‌42 سوره‌ آل‌عمران و رابطه آن با برتري مريم3 و فاطمه3 چيست؟
بازدید: 1410

پرسش:

تفسير آيه‌42 سوره‌ آل‌عمران و رابطه آن با برتري مريم3 و فاطمه3 چيست؟

˜ پاسخ:

قرآن‌كريم در آيه‌ چهل و دوّم سور‌ه‌ آل‌عمران به گفتگوي فرشتگان با مريم اشاره مي‏كند و مي‏فرمايد: (وَإِذْ قَالَتِ الْمَلئِكَةُ يَمَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَيكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَيكِ عَلَي‏ نِسَآءِ الْعَلَمِينَ)؛ «و (به ياد آريد) هنگامي كه فرشتگان گفتند: «اي مريم! در حقيقت خدا تو را برگزيده و تو را پاك ساخته؛ و تو را بر زنان جهانيان، (برتري داده و) برگزيده است».
 توضيح

به دنبال آيات قبل كه بحثي در باره آل عمران شد و نامي از مريم برده شد، از اين آيه به بعد داستان مريم بصورت مفصل بيان شده است.

نخست بيان مي‏كند كه: «فرشتگان با مريم سخن گفتند (و به او بشارت دادند) كه خدا او را برگزيده و پاك گردانيده است. (يعني بر اثر پارسايي و ايمان و عبادت، از برگزيدگان و پاكان شده است. تا پيامبري همچون عيسي از وي بوجود آيد)».

و در پايان آيه بار ديگر اضافه مي‏كند كه خدا تو را از ميان زنان جهان برگزيده و بر همه زنان جهان (معاصر خودت) برتري داده است».
نكته‌ها و اشاره‌ها

1. آيه‌ فوق نشان مي‏دهد كه فرشتگان ممكن است با انسان غير پيامبر نيز سخن گويند. و اين مطلب حاكي از مقام بلند حضرت مريم است كه شايسته‌ گفتگو با فرشتگان شده است.

2. آيه‌ فوق گواه بر آن است كه مريم بزرگترين شخصيت زن در جهان معاصر خود بوده است، در اين مورد حديث‏هاي متعددي نيز حكايت شده كه: «سرآمد زنان جهان چهار نفرند: مريم، آسيه (زن فرعون)، خديجه و فاطمه»[1].

 اين موضوع با آن‌چه در مورد بانوي اسلام فاطمه‏3 رسيده كه برترين بانوي جهان است منافات ندارد. چرا كه از پيامبر9 و امام صادق‏7 حكايت شده كه: «مريم بانوي زنان زمان خود بود، امّا فاطمه بانوي همه بانوان جهان از اولين و آخرين است»[2].

عالم صدف است و فاطمه گوهر او  گيتي عَرَض است و اين گوهر جوهر او

3. تكرار تعبير «تو را برگزيد» براي چيست؟ شايد اين تكرار بدين سبب است كه در مرتبه‌ي اوّل اشاره به صفات عالي انساني مريم مي‏كند و به عنوان انسان برگزيده از او نام مي‏برد و در مرتبه‌ي دوّم اشاره به برتري او بر همه زنان معاصر خود مي‏كند.

 4. از آيه‌ فوق استفاده مي‏شود كه كمالات معنوي مخصوص مردان نيست بلكه بانوان هم مي‏توانند به مقامات عالي معنوي برسند بطوري كه فرشتگان با آنان سخن گويند و انساني برگزيده شوند.
 آموزه‏ها و پيام‏ها

1. پيام اين آيه براي بانوان آن است كه شما مي‏توانيد به مقامات عالي معنوي برسيد و با فرشتگان سخن گوييد و برگزيده الهي شويد.

2. پيام ديگر آيه آن است كه بين پاكي زنان و مقام عالي برگزيدگي الهي، رابطه‏اي هست.
3. آموزه‌ اين آيه براي بانوان آن است‌كه اگر مي‏خواهيد به مقامات عالي برسيد پاك باشيد. (و عبادت كنيد)[3].

[1]. ر. ك: المنار، قرطبي، مراغي، روح البيان، كبير فخر رازي و نور، ج 2، ص 64.

[2]. امّا مريم كانت سيدة نساء زمانها وامّا فاطمة فهي سيدة نساء العالمين من الاولين والآخرين». (نور الثقلين، ج 1، ص 336 و بحار الانوار، ج 10، ص 24).

[3]. اين آموزه‌ها و پيام‌ها با توجه به آيات قبل و بعد در مورد مريم3 بدست مي‏آيد.