پرسش:

تفسير کامل آيه‌ 80 سوره اسراء؟

˜ پاسخ:

قرآن كريم در آيه هشتادم سوره‌‌ اسراء به سه عامل پيروزي انسان در زندگي اشاره كرده و مي‏فرمايد: (وَقُل رَّبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَل لِّي مِن لَّدُنْكَ سُلْطَناً نِّصِيراً)؛ و بگو: «پروردگارا، مرا (در هر كار،) با ورودي صادقانه وارد كن، و با خروجي صادقانه خارج ساز؛ و از نزدت براي من تسلّطي ياري بخش، قرار ده».
توضيح:

در آيه قبل به عبادت شبانه و تأثير آن در سعادت انسان اشاره شد و اينك در اين آيه به سه عامل سعادت و پيروزي اشاره مي‏كند و خطاب به پيامبر9 مي‏فرمايد: «بگو: پروردگارا، (نخست) ورود مرا در هر كاري صادقانه قرار ده.  (دوم اين‌كه) خروج مرا از هر كاري صادقانه قرار ده. (و سوم آن‌كه) از نزد خودت براي من تسلّطي ياري بخش قرار ده».
 نكات و اشارات:

 1. در اين آيه به سه عامل پيروزي اشاره كرده كه از روح ايمان و توحيد سرچشمه مي‏گيرد، يعني ورود صادقانه به كارها، خروج صادقانه از كارها و ياري الهي.

 2. در اين آيه اشاره شده كه لازم است پايه اصلي هر كاري بر صداقت، راستي و درستي باشد و اين خط تا پايان كار حفظ شود تا پيروزي ببار آورد و گرنه اگر پايه ورود به كار براساس دروغ و نيرنگ باشد، و يا خط راستي تا پايان ادامه نيابد، در نهايت سبب شكست مي‏شود.

 3. در اين آيه اشاره شده كه پيامبر9 و هر انسان ديگري نيازمند، امداد الهي در كارهاست. كه شامل دلايل و منطقي نيرومند، دوستاني جانباز، اراده‏اي قوي، فكري روشن و سلطه‏اي الهي است آري اين تكيه بر خدا و قطع وابستگي به غير خداست كه نيرويي معنوي به انسان مي‏بخشد و او را در كارها پيروز مي‏كند.

 4. هرچند كه اين آيه خطاب به پيامبر9 است و برخي مفسران آن را در موارد خاصي همچون ورود به مدينه محدود كرده‏اند اما آيه مفهوم وسيعي دارد و در حقيقت وظيفه همه مسلمانان را بيان مي‏كند و اگر مسلمانان به اين سه توصيه قرآن و سه عامل پيروزي توجه كرده بودند و با صداقت وارد كارها مي‏شدند و تا آخر ادامه مي‏دادند و به نيروي الهي اعتماد مي‏كردند و به دشمن وابسته نمي‏شدند، نيرويي معنوي مي‏يافتند كه بر هر دشمني پيروز مي‏شدند[1].
 آموزه‏ها و پيام‏ها:

 1. پيام اين آيه آن است كه خط اصلي مسلمانان از آغاز تا فرجام كارها بر اساس صداقت و درستي باشد.
 2. آموزه آيه آن است كه راستي، پايداري صادقانه، تسلّط و ياري در كارها را از خدا بخواهيد (كه اينها عوامل پيروزي است).

[1]. نك: نمونه، ج 12، ص 126 و 232.