توضیحات
دسته: ـ معناي لغوي و محاوره‌اي «الهي آمين» چيست؟
بازدید: 4010

پرسش:

معناي لغوي و محاوره‌اي «الهي آمين» چيست؟

˜ پاسخ:

تعبير «الهي آمين» چنان‌چه در لغت توضيح داده‌اند به معناي «اي خدا مستجاب كن» مي‌باشد.[1]ـ[2] و بعضي هم گفته‌اند: به معناي «چنين باد» است. كه در واقع به معناي قبل برگشت مي‌كند[3]. پس «آمين» گفتن بعد از دعاها از سنت‌هاي اسلامي مي‌باشد. چنان‌چه در بين خيلي از دعاها وقتي حاجات خود را طلب مي‌كنيم در پايان مي‌گوييم «آمين يا رب العالمين»[4] و همچنين در مورد نبي اكرم9 حكايت شده است كه ايشان بعد از دعاها اين جمله را به كار مي‌برده‌اند. به عنوان مثال از آن حضرت نقل شده است كه جبرييل به من گفت:  «هر كس به ياد تو افتد و صلوات بر تو نفرستد از رحمت خدا دور باد!» و من گفتم: «آمين»[5].

و همچنين در بسياري از روايات نقل شده است كه بعضي از فرشتگان بعد از دعاي مؤمنين «آمين» مي‌گويند مثلاً در روايات نقل شده: «وقتي كسي در غياب برادر مؤمن خويش، به او دعا مي‌كند فرشتگان موكل براي دعاي او «آمين» مي‌گويند»[6]. اين سنت نيك بين مردم رايج شده است كه وقتي كسي دعايي مي‌كند بعد از دعاي او مي‌گويند: «الهي آمين» يعني: «خدايا دعاي اين فرد را مستجاب نما».
يادآوري:

1. البته بايد توجه داشت كه در يك‌جا اهل‌بيت: ما را از گفتن اين كلمه نهي كرده‌اند و آن هم بعد از اين است كه امام در نماز جماعت «حمد» خود را تمام مي‌كند. كه در اين موقع اگر كسي «آمين» بگويد نمازش مشكل شرعي پيدا مي‌كند؛ و سفارش نموده‌اند: به جاي «آمين» «الحمدلله رب العالمين» بگوييم[7].

و اين مطلب بدان جهت است كه نماز عبادت است و عبادات تعبدي است يعني هر كلمه‌اي كه از سنت پيامبر9 يا اهل‌بيت نقل شده مي‌توانيم بگوييم و هرچه را اجازه نداده‌اند كه در نماز بگوييم جايز نيست.

2. كلمه «آمين» در قرآن‌كريم يك مرتبه ذكر شده است كه در سوره‌ مائده آيه‌ 2 مي‌باشد كه البته در آن‌جا به معناي گرويدن مي‌باشد[8]. و با معناي الهي آمين متفاوت است اما در روايات اهل‌بيت: حدود پانصد مرتبه اين كلمه آمده است.
كتابنامه

1. الكافي، ثقة الاسلام كليني، 8 جلد، دارالكتب الإسلامية تهران، 1365 هجري شمسي.

2. وسائل الشيعه شيخ حر عاملي، 29 جلد، مؤسسه آل البيت:، قم، 1409 هـ .  ق.

3. مفردات راغب (انتشارات ذوي القربي، چ 8، سال چاپ، 1423).
4. البهجة المرضيه (ناشر اسماعيليان، چ 8، سال چاپ، 1374).

[1]. لسان العرب، ج 13، ص 26 و مفردات راغب، ص 92 و البهجة المرضيه، ج 2، ص 114.

[2]. البته برخي «آمين» را از اسماء خداوند مي‌دانند. و بعضي نيز «آمين» را «چنين كن يا چنين مي‌باشد» معنا كرده‌اند كه هر دو به معناي اول بر مي‌گردد. (لسان العرب، ج 13، ص 26).

[3]. در اصطلاح زبان عربي به اين‌گونه كلمات «اسم فعل» مي‌گويند، يعني كلمه‌اي كه از نظر ساختاري اسم است اما به معناي فعل مي‌آيد. يعني داراي فعل و فاعل است.

[4]. الكافي، ج 8، ص 175، وسائل الشيعه، ج 5، ص 464.

[5]. وسائل الشيعه، ج 7، ص 206، ح 42.

[6]. الكافي، ج 2، ص 507.

[7]. وسائل الشيعه، ج 5، ص 464، ح 1.

[8]. (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لاَ تُحِلُّوا شَعَائِرَ اللّهِ وَلاَالشَّهْرَ الْحَرَامَ وَلاَالْهَدْىَ وَلاَالْقَلاَئِدَ وَلاَآمِّينَ الْبَيْتَ  الْحَرَامَ يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِن رَبِّهِمْ وَرِضْوَاناً وَإِذَا حَلَلْتُمْ فَاصْطَادُوا وَلايَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَن صَدُّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ أَن تَعْتَدُوا وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى‏ وَلاَتَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ). (مائده / 2).